هر شخصی که در برابر اتفاقات واقعی و غیرواقعی، حس نگرانی دائمی، غیرطبیعی و خارج از کنترل را تجربه کند، احتمالا به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا است. این نوع بیماری روانی، در روانپزشکی به عنوان اختلال GAD شناخته میشود که مخفف اصطلاح Generalized Anxiety Disorder است. اما آیا می‌دانید علائم اختلال روانی اضطراب فراگیر چیست؟ به نظر شما، تفاوت اضطراب معمولی با اختلال اضطراب منتشر چیست؟
حس نگرانی، یکی از احساسات طبیعی، درباره وقایع و رویدادهای استرس زا است. اما اختلال اضطراب منتشر، یک اختلال روانی است که شخص مبتلا به آن، به طور غیر طبیعی، درباره مسائل مختلف، مانند سلامتی، سرمایه و درآمد، کار، خانواده و مانند آن‌ها، نگران است. از نشانه‌های اختلال GAD این است، که فرد بیمار، کنترلی بر روی احساس نگرانی خود ندارد. او نگرانی‌های فراوانی، درباره رویدادهای واقعی و غیر واقعی دارد. به طوری که گاها، منتظر بدترین اتفاقات ممکن است؛ بدون آنکه علت مشخصی برای این گونه نگرانی، وجود داشته باشد!
روانپزشکان و متخصصان اعصاب و روان، کسانی را مبتلا به اختلال روانی GAD می‌دانند، که در یک بازه زمانی ۶ ماهه، حداقل ۳ علامت استرس و اضطراب را از خود نشان دهند (علائم استرس و اضطراب رو میتونین توی این مقاله بخونین). روان درمانی و درمان دارویی، روش‌هایی هستند که در خط اول درمان اختلال اضطراب فراگیر، به کار می‌روند؛ هر چند درمان با rTMS نیز، به عنوان یک روش نوین و کاملا موثر، برای درمان این اختلال، قابل استفاده خواهد بود.
منظور از اختلال اضطراب فراگیر (GAD) چیست؟
احساس نگرانی غیرطبیعی و بدون دلیل قانع کننده، به گونه‌ای که نتوان علائم و شدت اضطراب خود را کنترل نمود، نشان دهنده GAD یا اختلال اضطراب فراگیر است. این افراد، ۳ یا تعداد بیشتری از علائم استرس و اضطراب را حداقل به مدت ۶ ماه، از خود نشان می‌دهند.
افراد عادی تنها در موارد محدود، برای پول و سرمایه، سلامتی، امنیت خانواده و کار خود، احساس نگرانی دارند؛ اما افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، به طور افراطی این نگرانی را دارند؛ آن‌ها حتی همواره انتظار بدترین رخدادها را می‌کشند! معمولا این نوع اضطراب‌ها، در فعالیت‌های روزمره و عادی آن‌ها، اختلالات جدید ایجاد می‌کنند.
یکی از باورهای نادرستی که در این گونه بیماران وجود دارد، این است که نگرانی بیش از حد را عادت خود می‌دانند. در واقع، آن‌ها تصور می‌کنند، که احساس اضطراب دائمی، جزئی از شخصیت آن‌ها است. در حالی که این گونه نبوده و باید آن را به عنوان یک اختلال سلامت روان، درمان نمود.
چه کسانی اختلال اضطراب فراگیر دارند؟
اختلال اضطراب منتشر در همه افراد، اعم از کودکان و بزرگسالان به وجود می‌آید. معمولا اختلال GAD در دوران کودکی یا نوجوانی، آغاز شده و تا سنین بزرگسالی ادامه می‌یابد. با این حال، افراد در سنین بالاتر نیز، می‌توانند به این بیماری روانی مبتلا شوند.
نکته دیگر اینکه، زنان بیشتر از مردان، در معرض ابتلا به اضطراب منتشر هستند. در واقع، بانوان حدود دو برابر مردان علائم GAD را تجربه می‌کنند. آمار نشان می‌دهند، که حدود ۳ درصد از جمعیت بزرگسال، به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستند. همچنین، از هر چهار کودک در سنین ۱۳ تا ۱۸ سال، یک نفر با اختلال اضطراب منتشر درگیر است.mayoclinic
اختلال اضطراب فراگیر چه علائمی دارد؟
با توجه به اینکه اختلال GAD، یک اختلال اضطرابی است، بنابراین نگرانی بیش از حد، نشانه اصلی آن به حساب می‌آید. با این حال، علائم اختلال اضطراب فراگیر، در دو حالت ذهنی و فیزیکی قابل تشخیص هستند. از مهم‌ترین علائم روانی اضطراب منتشر، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- نگرانی یا اضطراب مداوم در زمینه‌های مختلف؛ به گونه‌ای که حجم نگرانی تناسبی با رویداد نداشته باشد.
- فکر کردن بیش از حد به راه حل‌ها و برنامه‌های مختلف، و پیش‌بینی بدترین نتایج ممکن برای آن ها
- احساس خطر درباره موقعیت‌ها و رویدادها؛ بدون آنکه خطری وجود داشته باشد!
- مشکل در مدیریت عدم قطعیت
- دوری از تصمیم‌گیری، به دلیل ترس از تصمیم‌گیری اشتباه
- ناتوانی برای کنار گذاشتن یک نگرانی یا رها کردن آن
- احساس بی‌قراری، سرگیجه و نداشتن آرامش
- عدم توانایی در تمرکز یا احساس خالی بودن ذهن
علائم فیزیکی اضطراب فراگیر چیست؟
انواع اختلالات اضطرابی، مشخصه‌های فیزیکی و جسمانی دارند به صورت تعریق یا احساس لرز، ظاهر می‌گردند. در بیمارانی که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستند نیز، این گونه علائم فیزیکی دیده می‌شوند؛ از مهم‌ترین علائم جسمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلالات خواب و مشکل در خوابیدن و بیدار شدن
- احساس خستگی بیش از حد
- تنش‌های عضلانی شامل درد و اسپاسم
- عصبی بودن یا به راحتی مبهوت شدن
- لرزش بدن
- تعریق شدید
- تحریک پذیری و عصبانیت
- حالت تهوع، اسهال یا سندروم روده تحریک پذیر
به طور کلی، افراد مبتلا به اختلال GAD، حتی اگر عامل مشخصی برای اضطراب وجود نداشته باشد، نگران هستند. برای مثال، ممکن است شخص بی‌دلیل، در مورد امنیت خود یا اعضای خانواده، نگرانی شدید داشته باشد! یا حتی بیمار مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، همواره احساس می‌کند که اتفاق بدی در شرف وقوع است.adaa.org
در نظر داشته باشید، که علائم اضطراب فراگیر، ممکن است با گذشت زمان و افزایش سن، تغییر کنند. همچنین، شخص مبتلا به اضطراب منتشر، می‌تواند علائم متنوعی را در واکنش به رویدادهای مختلف نشان دهد. در هر حال، وجود اختلال اضطرابی GAD می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به طور قابل توجهی کاهش دهد؛ بنابراین درمان این اختلال روانی، باید در اولویت قرار گیرد.
علائم اختلال اضطراب منتشر در کودکان و نوجوانان چگونه است؟
اضطراب GAD باعث بروز نگرانی‌های مشابهی در کودکان و نوجوانان میشود. با این حال، به تناسب سن آن‌ها و فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهند، می‌توان علائم اضطراب فراگیر در کودکان و نوجوانان را شکل زیر تشخیص داد:
- احساس نگرانی درباره وقت شناسی و به موقع بودن
- نگرانی درباره امنیت اعضای خانواده
- احساس اضطراب درباره اجرا در مدرسه یا رویدادهای ورزشی
- نگرانی درباره وقوع زلزله، جنگ یا حوادث فاجعه بار
همچنین، هنگامی که کودک یا نوجوان، به اختلال اضطراب فراگیر شدید مبتلا باشد، علائم زیر را از خود نشان می‌دهد:
- عدم اعتماد به نفس
- کمال گرا بودن
- انجام چند باره کارها برای ارائه بهترین نتیجه
- تلاش برای گرفتن تایید دیگران
- نیاز به اطمینان زیاد در مورد عملکرد
- دل درد مکرر و مشکلات جسمانی دیگر
- امتناع از رفتن به مدرسه
- پرهیز از حضور در موقعیت‌های اجتماعی
علت ابتلا به اختلال اضطراب منتشر چیست؟
تا اینجا دانستیم که منظور از اضطراب فراگیر چیست، و علائم آن در بزرگسالان کودکان و نوجوانان چگونه است. حال می‌خواهیم بدانیم که علت اختلال اضطراب فراگیر چیست؛ و چرا افراد به آن مبتلا می‌شوند؟ در حالت کلی، علت دقیق اختلال GAD، هنوز مشخص نیست؛ با این حال، به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیک، شیمی مغز و استرس‌های محیطی (یا ترکیبی از آن ها)، می‌توانند منجر به بروز اضطراب منتشر گردند. در ادامه، توضیحات بیشتری درباره هر یک از این موارد ارائه می‌دهیم.
- شیمی مغز؛ در مغز یک سلول عصبی وجود دارد، که مناطق مرتبط با تفکر و احساسات را به یکدیگر مرتبط می‌سازد. برای انتقال پیام بین مناطق یاد شده، مواد شیمیایی تحت عنوان انتقال دهنده‌های عصبی، باید اطلاعات را از یک سلول عصبی به سلول دیگر منتقل کند. در صورتی که مسیرهای انتقال پیام، عملکرد مناسبی نداشته باشند، مشکلات مربوط به خلق و خو یا اضطراب به وجود می‌آیند.
- عوامل محیطی؛ همه ما در طول زندگی خود، با انواع تروما و رویدادهای استرس‌زا روبرو شده‌ایم. مواردی مانند مرگ عزیزان، طلاق، تجاوز و تغییر شغل یا مدرسه، باعث ایجاد اختلال اضطراب فراگیر می‌شوند. در شرایط خاص مانند استفاده یا ترک مواد اعتیادآور، از جمله الکل، کافئین و نیکوتین، ابتلا به اختلال اضطراب منتشر دور از انتظار نیست.
- عوارض مصرف برخی داروها؛ اضطراب از عوارض مصرف برخی داروهای خاص است. این حالت در مورد مصرف مواد مخدر نیز صدق می‌کند. در صورتی که، بنا به دلایلی، ناچار به مصرف داروهای مختلف هستید، درباره عوارض جانبی آن از پزشک خود سوال کنید.
- قرار گرفتن در شرایط پزشکی خاص؛ شرایط پزشکی خاص، می‌تواند علت اضطراب فراگیر باشد. به این معنا که ممکن است، شخص به پرکاری تیروئید مبتلا باشد؛ در نتیجه، سطح هورمون‌های موجود در بدن افزایش یافته و ابتلا به اضطراب را محتمل‌تر می‌سازد. برخی افراد نیز به بیماری‌ها و اختلالات مزمن مبتلا می‌شوند؛ برای این افراد نیز امکان ابتلا به اضطراب GAD، وجود دارد.
راه تشخیص اختلال اضطراب منتشر چیست؟
سوالی که در این مرحله پیش می‌آید این است، که بهترین راه برای تشخیص اختلال اضطراب فراگیر چیست. در پاسخ باید گفت، که در گام اول، بیمار باید پس از مشاهده علائم GAD، به پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه کند.
متخصص باید یک معاینه فیزیکی انجام دهد، و علائم اضطراب را در بیمار بررسی نماید. همچنین، چک کردن سابقه پزشکی بیمار و داروهای مصرفی وی، مشخص می‌کند که آیا اضطراب یک عارضه جانبی ناشی از شرایط پزشکی است، یا به یک اختلال روانی مربوط میشود. معمولا در این مرحله، پزشک متخصص انجام آزمایش‌های زیر را در خواست می‌کند:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- تست قند خون
- الکتروکاردیوگرام و بررسی سلامت قلب
- آزمایش تیروئید
لازم است شخص، به تمامی سوالات پزشک، به طور دقیق و کامل پاسخ دهد. استفاده از پرسش‌نامه‌های روانشناختی، برای درک و ارزیابی افکار و رفتارهای بیمار، راهکار مناسبی است.
برای تشخیص اختلال اضطراب منتشر، لازم است از معیارهای درج شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، استفاده شود.
تست اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
تست GAD-7، به عنوان تست اختلال اضطراب فراگیر، به کار می‌رود. این تست مشخص می‌کند که شدت علائم اضطراب در بیمار، چقدر است؛ و اختلالات روانی مانند اضطراب اجتماعی، پانیک و اختلال استرس پس از سانحه، وجود دارد یا خیر. تست اختلال اضطراب منتشر تنها ۷ مورد است، و تکمیل آن به حدود ۲ تا ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
در تست GAD-7، از بیمار سوال میشود که تعداد دفعات بروز علائم استرس و اضطراب، در دو هفته گذشته، چقدر بوده است. معیار اندازه‌گیری بین صفر تا ۳ است؛ افرادی که هیچ گونه علائم اضطرابی نداشته‌اند، عدد صفر، و کسانی که تقریبا هر روز این علائم را تجربه کرده‌اند، عدد ۳ را انتخاب می‌کنند.
در نهایت، امتیازات مشخص شده در تست GAD-7، با یکدیگر جمع می‌شوند و نمره بیمار تعیین می‌گردد. شدت علائم در چهار دسته:
- کمترین نمره (۱-۴)،
- علائم خفیف (۵-۹)،
- علائم متوسط (۱۰-۱۴)،
- علائم شدید (۱۵-۲۱)؛
دسته‌بندی می‌شوند. پاسخ به این تست، مشخص می‌کند که آیا اضطراب شما ناشی از اختلال GAD است یا به بیماری‌های دیگر مربوط میشود.
روش درمان قطعی اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
برای درمان اختلال اضطراب فراگیر به صورت قطعی، لازم است از یک برنامه درمانی ترکیبی، شامل درمان دارویی و روان درمانی استفاده نمود. تشخیص اینکه کدام روش درمانی برای بیمار مناسب‌تر است، به عهده متخصص اعصاب و روان خواهد بود. در ادامه، به جزییات هر یک از روش‌های درمان اختلال اضطراب منتشر، اشاره می‌کنیم.
درمان اضطراب منتشر با روان درمانی
بیمار باید بیاموزد که چگونه با علائم استرس و اضطراب خود، روبرو شود و با آن‌ها برخورد کند. برای این کار، شرکت در جلسات روان درمانی و صحبت با پزشک متخصص، کمک‌کننده خواهد بود. یک روش درمانی، تحت عنوان درمان شناختی رفتاری، برای آموزش بیمار به کار می‌رود. این روش که به آن CBT نیز گفته میشود، کمک می‌کند تا بیمار، افکار و احساسات خود را از نزدیک ببیند.
به این ترتیب، شخص می‌تواند افکار و نگرانی‌های بیش از حدی، که نسبت به رویدادها دارد را درک نماید. در نهایت، CBT به او می‌آموزد که تمامی رفتارها و افکار منفی خود را، با افکاری سالم و خلق و خویی مثبت، جایگزین نماید.
درمان اضطراب فراگیر با دارو
داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب، دو نوع خاص دارو هستند، که برای درمان اختلال اضطراب فراگیر تجویز می‌گردند. داروهای ضد افسردگی، شامل SSRIها و SNRIها، به بیمار کمک می‌کنند تا خلق و خویی بهتری داشته باشد؛ اثربخشی این داروها، به چند هفته زمان نیاز دارد.
داروهای ضد اضطراب، شامل بنزودیازپین‌ها، همان داروهای آرامبخش هستند، که علائم اضطراب را در فرد برطرف می‌سازند. با این حال، این داروها اعتیادآور به حساب می‌آیند، و باید مصرف آن‌ها محدود باشد. مقدار دوز مصرفی و مدت زمان استفاده از داروهای ضد اضطراب، باید توسط پزشک متخصص تنظیم گردد.
آیا امکان درمان اضطراب فراگیر بدون دارو وجود دارد؟
یکی از بهترین روش‌هایی که برای درمان اضطراب منتشر به کار می‌رود، درمان GAD با آر تی ام اس است. با اینکه درمان با rTMS، یک روش درمان اضطراب فراگیر بدون دارو، به حساب می‌آید، اما این نوع درمان، همواره در کنار درمان دارویی و روان درمانی، به کار می‌رود.
البته، اغلب پس از چند جلسه درمان اضطراب منتشر با rTMS، دوز مصرفی داروها کاهش یافته یا قطع میشود. اینکه آیا استفاده از دستگاه آر تی ام اس، برای بیمار مفید است یا خیر، توسط متخصص اعصاب و روان و پزشک مغز و اعصاب تشخیص داده میشود.
درمان اضطراب فراگیر و وسواس فکری
یکی از عوارض اختلال اضطراب فراگیر، امکان ابتلا به سایر اختلالات روانی است. برای مثال، بیماران مبتلا به GAD، ممکن است به اختلالات وسواس فکری، انواع فوبیا، اختلال پانیک و افسردگی مبتلا شوند.
یکی از رایج‌ترین بیماری‌های روانی، که در افراد مبتلا به اضطراب بروز می‌کند، اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) است. برای درمان اضطراب فراگیر و وسواس فکری به صورت همزمان، پزشک متخصص باید درمان دارویی و روان درمانی را در پیش بگیرد. همچنین، می‌توان به کمک درمان با دستگاه آر تی ام اس، روند بهبودی دو اختلال را تسریع کرد.
بهترین کلینیک برای درمان اختلال اضطراب فراگیر کجاست؟
تشخیص اضطراب منتشر نیاز به دقت و تجربه فراوانی دارد؛ از این رو، لازم است به یک پزشک متخصص اعصاب و روان حرفه‌ای و مجرب، مراجعه نمایید. کلینیک زیما درمان تهران یکی از بهترین مراکز تخصصی روانشناسی و روانپزشکی است، که با بهره‌مندی از پرسنل و پزشکان حرفه‌ای، بهترین خدمات درمانی را به بیماران ارائه می‌دهد.
چنانچه قصد دارید برای درمان اختلال اضطراب فراگیر با rTMS اقدام کنید، کلینیک زیما درمان بهترین گزینه برای شما خواهد بود. این کلینیک کلیه خدمات آر تی ام اس را با کمترین هزینه و زیر نظر بهترین متخصصان اعصاب و روان و مغز و اعصاب، به شما ارائه می‌دهد.
در این مقاله، به دنبال آن بودیم تا بدانیم اختلال اضطراب فراگیر چیست. همچنین، توضیح دادیم که بهترین روش درمان اضطراب منتشر چیست. مشخص شد که نگرانی مداوم و بیش از حد، برای رویدادها و شرایط غیرواقعی یا غیرضروری، نشانه ابتلا به اختلال GAD است. روش‌های درمان این اختلال نیز ترکیبی از روان درمانی، دارو درمانی و درمان با آر تی ام اس خواهد بود.
