اختلال استرس پس از سانحه، یکی از مشکلات سلامت روان است، که می‌تواند بزرگسالان و کودکان را درگیر نماید. به نظر می‌رسد که تشخیص و درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان، نسبت به این فرایند در بزرگسالان، چالش‌های بیشتری داشته باشد؛ اما کمک گرفتن از یک متخصص اعصاب و روان مجرب، همواره کمک‌کننده خواهد بود!
گاهی کودکان در اثر یک ضربه روحی جدی، پس از مدتی گوشه‌گیر شده و یا با کابوس‌های ترسناک مواجه می‌شوند. اینگونه کودکان، معمولا از حضور در جمع امتناع کرده، مبهوت می‌شوند و یا به طور غیر عادی به والدین خود وابسته شده و اصطلاحا به آن‌ها می‌چسبند! این حالت‌ها می‌توانند علائم اختلال PTSD باشند، که روح و جسم کودک را تحت تاثیر قرار داده‌اند. در صورتی که درمان PTSD در کودکان، به تعویق افتد، آسیب‌های ناشی از آن تا بزرگسالی ادامه یافته و حتی می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. برای درمان اختلال استرس پس از سانحه، باید از تکنیک‌های سی بی‌تی برای اضطراب و همچنین، داروهای مناسب برای این اختلال استفاده نمود.
بهترین روش درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان
رایج‌ترین روش‌هایی که برای درمان اختلال PTSD در کودکان به کار می‌روند، عمدتا با روش‌های درمان در بزرگسالان مشابه هستند؛ یعنی کودک باید در چند جلسه روان درمانی شرکت کرده و از دارو استفاده کند. البته در مورد کودکان ممکن است لازم باشد داروهایی برای خواب راحت و مبارزه با کابوس‌ها نیز تجویز گردند که مصرف این داروها به کنترل احساسات کودک هم کمک می‌کنند.
روان درمانی برای درمان PTSD در کودکان
روان درمانی یا مشاوره درمانی، می‌تواند روش‌های کنترل احساسات را به بیمار بیاموزد تا افکار و رفتارهای خود را در مورد رویداد آسیب‌زا مدیریت نماید. متخصص اعصاب و روان در حین درمان، از کودک می‌خواهد تا از طریق صحبت کردن، نقاشی کشیدن و یا نوشتن درباره تجربیات افکار و احساسات خود، آن‌ها را با پزشک خود به اشتراک بگذارد! همچنین، درمانگر در تلاش است تا مهارت‌های مقابله‌ای را به کودک بیاموزد، تا بتواند در هنگام بروز علائم اختلال استرس پس از سانحه در کودکان آن‌ها را به کار ببرد.PTSD in Children
اصلی‌ترین روش تراپی برای کودکان مبتلا به این بیماری روانی، تکنیک‌های CBT هستند، که به آن‌ها درمان شناختی رفتاری نیز گفته میشود؛ با کمک این تکنیک‌ها تروما و PTSD در کودک بهبود پیدا خواهد کرد. نکته‌ای که درباره درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان وجود دارد، این است که والدین نیز باید در برخی جلسات شرکت کنند، تا نحوه برخورد با کودک بیمار را بیاموزند؛ قطعا حمایت والدین از کودک، به تسریع روند درمان کمک خواهد کرد.
درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان با دارو
مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIها)، از مهم‌ترین داروهایی هستند که در درمان استرس و اضطراب و انواع اختلالات روانی، از جمله PTSD در بزرگسالان، به کار می‌روند. این داروها برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی و OCD در کودکان نیز تایید شده‌اند. از طرفی، شواهد نشان می‌دهند که SSRIها می‌توانند به درمان پی تی اس تی در کودکان نیز کمک کنند؛ با این حال، عوارض این داروها مانند تحریک پذیری، بدخوابی و بر هم خوردن تمرکز، از جمله خطراتی هستند، که کودک تحت درمان را تهدید می‌کنند! به همین دلیل، تحقیقات همچنان درباره بهترین دارو برای درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان ادامه دارد.
بازی درمانی
برخی از کودکان مبتلا به PTSD، نمی‌توانند به طور مستقیم با تروما مقابله کنند؛ این گونه کودکان باید از طریق بازی درمانی، تحت درمان قرار گیرند! در این روش، درمانگر از بازی‌ها، نقاشی‌ها و تکنیک‌های دیگر کمک می‌گیرد، تا نحوه پردازش خاطرات آسیب زا در ذهن کودک را ساده‌تر کند.
کمک‌های اولیه روانشناختی
پس از تشخیص استرس در کودکان، کمک‌های اولیه روانشناختی، از جمله روش‌های درمانی هستند که برای آن‌ها به کار می‌روند؛ مخصوصا برای کودکان و نوجوانان مدرسه‌ای، که در معرض خشونت‌ها و بلایای اجتماعی قرار دارند! این گونه کمک‌ها شامل موارد زیر هستند:
- تشویق کودک به آرامش و حمایت
- عادی‌سازی واکنش‌های کودک
- کمک به مراقبان برای مقابله با تغییرات در احساسات و رفتار کودک
- آموزش مهارت‌های آرامش بخشی و حل مساله به کودک
- ارزیابی و ارجاع علائم کودکان برای درمان‌های جدی‌تر
حساسیت زدایی و بازپردازش حرکات چشم (EMDR)
از تکنیک‌های دیگری که برای درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان به کار گرفته میشود، تکنیک EDMR است که طی آن، درمان شناختی با حرکات چشم جهت‌مند شده، ترکیب می‌گردد! البته این روش در بزرگسالان، نتایج درمانی بسیار خوبی داشته است؛ در حالی که تحقیقات درباره درمان PTSD کودکان با EMDR همچنان ادامه دارد.
مداخلات تخصصی
گاهی کودکان در اثر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه، به رفتارهای مشکل ساز خاصی نیز دچار می‌شوند، که نیاز به درمان‌های تخصصی دارند. برای مثال، کودک ممکن است دچار رفتارهای جنسی نامناسب یا سوء مصرف مواد گردد. موارد یاد شده و حتی مشکلات رفتاری شدید نیز به درمان‌های تخصصی خود نیاز دارند؛ بنابراین لازم است به این گونه علائم، توجه ویژه داشته باشید
نقش والدین در درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان
نحوه برخورد با کودک مبتلا به PTSD برای والدین و یا مراقبین کودک، کمی چالش برانگیز است. برای مثال، ممکن است والدین ندانند که چگونه باید به کودک آرامش داده و از او مراقبت کنند! معمولا متخصصان اعصاب و روان، برای تسریع روند درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان، راهکارهای زیر را به والدین و مراقبین کودک آموزش می‌دهند.Treatment of Traumatic Stress Disorder in Children and Adolescents
رویداد آسیب‌زا را تصدیق کنید
کودک شما در حال دست و پنجه نرم کردن با عواقب پس از تروما است؛ بنابراین شما نباید این گونه تظاهر کنید، که اوضاع خوب است! زیرا این کار به درمان کودک کمک نمیکند. شما باید اجازه دهید تا فرزندتان درباره رویداد و یا سانحه صحبت کرده و احساسات خود را درباره آن نشان دهد؛ با همان شدتی که آن‌ها را حس کرده است!
با یک متخصص اعصاب و روان صحبت کنید
تا زمانی که والدین و مراقبین کودک، بهترین روش‌های حمایت از فرزند خود را نیاموزند، نمی‌توانند به درمان او کمک کنند. بنابراین این گونه افراد باید حتما با یک پزشک اعصاب و روان حرفه‌ای و مجرب صحبت کنند، تا آموزش‌های لازم را دریافت نمایند.
درباره درمان، با کودک خود صحبت کنید
بسیاری از کودکان و نوجوانان، برای درمان یا مصرف دارو انعطاف ناپذیر بوده و مقاومت نشان می‌دهند. والدین باید درباره تاثیر مثبت روش‌های درمانی، برای کودک خود توضیح دهند و به او این اطمینان را بدهند، که با پشت سر گذاشتن فرایند درمانی، احساس بهتری خواهد داشت. در واقع، والدین باید این باورها در کودک ایجاد کنند، که درمان PTSD در او هیچ مشکلی ایجاد نکرده و در نهایت، حال او را بهتر می‌کند.
یک روتین عادی ایجاد کنید
پدر و مادر باید کارهای معمول و روزانه‌ای که با کودک خود داشته‌اند را ادامه دهند؛ خواندن داستان قبل از خواب یا بازی کردن با کودک، از جمله این فعالیت‌ها هستند. با این حال، والدین می‌توانند از طریق ایجاد روال‌های جدید، کودک را با فعالیت‌های بیشتری سرگرم کرده و به او کمک کنند تا از این فعالیت‌ها لذت ببرد.
به کودکتان کمک کنید تا بخوابد
در طول درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان، ممکن است آن‌ها در خوابیدن مشکل داشته باشند. در چنین شرایطی، باید راه‌هایی را بیابید تا کودک احساس آرامش داشته باشد. برای مثال، گاهی روشن ماندن چراغ قبل از خواب، برای حال بهتر کودک (و نترسیدن او) لازم است! همچنین در صورت نیاز باید به کودک خود اجازه دهید تا در اتاق شما بخوابد.PTSD in Children and Adolescents
احساسات او را تایید کنید
اگر کودک شما به دلیل رویداد یا سانحه دردناک یا ترسناک، می‌خواهد گریه کند و ناراحت است، به او این اطمینان را بدهید، که داشتن این احساسات حق اوست. فرزندتان را توانمند کنید و به او اجازه دهید تا در انتخاب خوراک و پوشاک خود اعتماد به نفس کافی داشته باشد؛ این کار به او احساس کنترل و قدرت می‌دهد.
نتایج عدم درمان PTSD در کودکان
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه نمود، این است که درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان، باید در اسرع وقت آغاز شود؛ زیرا معمولا این اختلال روانی، با سایر مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب همراه میشود. این موضوع می‌تواند درمان را دشوارتر کرده و کیفیت زندگی کودک را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد.
به طور خاص، در کودکانی که تحت تاثیر سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرند، اغلب مشکلاتی مانند ترس، اضطراب، پرخاشگری، خشم و خصومت، افسردگی، رفتار نامناسب جنسی، احساس انزوا و بدنامی، عزت نفس ضعیف، مشکل در اعتماد به دیگران و رفتارهای خود تخریبگر ظاهر می‌شوند! تداوم این مشکلات در نهایت، می‌تواند منجر به اختلالات روانی زیر شود:
- اضطراب جدایی
- اختلال هراس یا پانیک
- اختلال اضطراب فراگیر
- افسردگی اساسی
- بیش فعالی یا اختلال نقص توجه
- سو مصرف مواد مخدر
- نافرمانی مقابله‌ای
- اختلال سلوک
به منظور درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان، می‌توانید با متخصصان اعصاب و روان در کلینیک زیما درمان مشورت نمایید. تجربه این پزشکان به شما کمک می‌کند، تا بهترین روش درمانی را برای کودک خود در پیش بگیرید.
