هنگامی که صحبت از درمان افسردگی به میان می‌آید، درمان با دارو در کنار روان درمانی با تکنیک‌های CBT، به عنوان خط اول درمان مطرح می‌گردند. حال سوال این است که قویترین قرص برای افسردگی کدام است؟ و مصرف کدام قرص برای افسردگی خوب است؟ اصلی‌ترین پاسخی که می‌توان به این سوالات داد، این است که هر فرد افسرده، نسبت به داروهای مختلف واکنش‌های متفاوتی خواهد داشت! به همین دلیل، یک پزشک متخصص اعصاب و روان، در فرایند تشخیص بهترین و قویترین قرص افسردگی برای درمان هر فرد، باید داروهای مختلف را تجویز کرده و میزان اثربخشی آن‌ها را بررسی کند.
در هر حال، انواع داروهایی که برای درمان این اختلال روانی به کار می‌روند، زیر مجموعه یکی از گروه‌های SSRI و SNRI، داروهای ضد افسردگی غیر معمول، تعدیل کننده‌های سروتونین و یا داروهای ضد افسردگی حلقوی خواهند بود؛ اما بهترین دارو برای هر فرد افسرده، موثرترین و کم عارضه‌ترین آن‌ها خواهد بود. در ادامه، به ۵ گروه اصلی از بهترین قرص‌هایی که می‌توانند به درمان افسردگی شدید کمک کنند، اشاره خواهیم کرد.
این مقاله صرفا جهت معرفی دارو، و آشنایی بیشتر با داروها بوده و به هیچ عنوان تجویز درمانی نمیباشد! مصرف هرگونه فراورده دارویی باید با تجویز و تشخیص پزشک متخصص برای هر بیمار انجام شود.
مهار کننده‌های انتخابی با جذب سروتونین (SSRIها)
به جرات می‌توان گفت که بهترین و قویترین قرص برای افسردگی، که در درمان اغلب بیماران به کار می‌رود، از گروه داروهای SSRI خواهد بود. هر چند میزان موثر بودن این نوع داروها، به معنای معجزه برای درمان افسردگی نیست؛ اما SSRIها عوارض جانبی ناچیزی دارند و از این رو، بهترین گزینه برای درمان انواع اختلالات روانی از جمله افسردگی و استرس و اضطراب خواهند بود.Anxiety and depression: Which medications are best? (medicalnewstoday.com)
نحوه عملکرد SSRIها
وقتی سروتونین کار خود را در مغز انجام می‌دهد، سلول‌های عصبی دوباره آن را جذب می‌کنند، که فرایند باز جذب نامیده میشود. این کار برای آن است، که هورمون سروتونین به عملکرد خود پایان دهد! هنگامی که سطح سروتونین پایین‌تر از حد استاندارد است، فرایند بازجذب، میزان این هورمون را که به طور فعال در مغز گردش می‌کند، محدود خواهد کرد.
یکی از علل اصلی ابتلا به افسردگی، کاهش سطح سروتونین در مغز است، که باعث از بین رفتن تعادل در خلق و خو میشود. SSRIها می‌توانند از طریق پیشگیری از بازجذب سروتونین، میزان این هورمون در مغز را افزایش داده و به تثبیت خلق و خو کمک کنند؛ به طوری که معمولا فرد، مدتی پس از شروع مصرف این داروها، احساس سلامتی، شادی و خوشبختی دارد.
به این ترتیب، انتخاب داروهای SSRI به عنوان قویترین قرص برای افسردگی، کاملا منطقی به نظر می‌رسد. توجه به سایر مزایای مصرف این داروها، این مساله را به طور قوی‌تری تایید می‌کند! از جمله این مزایا، می‌توان به تنظیم چرخه خواب و بیداری و کاهش اضطراب در فرد افسرده اشاره کرد.
انواع داروهای SSRI
از مهم‌ترین قرص‌های مهار‌کننده بازجذب سروتونین که برای اغلب بیماران تجویز می‌گردند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- سیتالوپرام
- اسیتالوپرام
- فلوکستین
- فلووکسامین
- پاروکستین
- سرترالین
البته هیچ یک از این موارد را نمی‌توان قویترین قرص برای افسردگی دانست؛ اما هر فرد، متناسب با شرایط خود می‌تواند با مصرف یکی از این داروها، حس و حال بهتری داشته باشد. تشخیص این مساله، به عهده پزشک متخصص اعصاب و روان خواهد بود.
مهار کننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIها)
این گروه از داروهای ضد افسردگی نیز، به دلیل اثربخشی بالا و عوارض کم، برای درمان بیماران افسرده و یا حتی افراد مبتلا به استرس و اضطراب تجویز می‌گردند. SNRIها با افزایش سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز، به بهبود خلق و خوی فرد و تثبیت آن کمک می‌کنند. نوراپی نفرین، یکی از هورمون‌ها و انتقال دهنده‌های عصبی موجود در مغز است، که انتقال سیگنال از انتهای اعصاب را مدیریت می‌کند.
انواع داروهای مهار‌کننده بازجذب سروتونین و نورپینفرین
رایج‌ترین و قویترین قرص برای افسردگی از گروه SNRIها، شامل موارد زیر هستند:
- دولوکستین
- ونلافاکسین
- دسوونلافاکسین
مصرف این داروها کمک می‌کند تا:
- چرخه خواب و بیداری تنظیم گردد.
- تمرکز شخص در حین انجام فعالیت‌های مختلف بهبود پیدا کند.
- میزان توجه بیشتر شود.
- حافظه شخص قوی‌تر گردد.
- هوشیاری بیمار افسرده و سطح انرژی او افزایش پیدا کند.
داروهای ضد افسردگی غیر معمول
برخی از داروهایی که برای درمان افسردگی به کار می‌روند، لزوما داروی ضد افسردگی معمولی نیستند؛ بلکه این داروها، چون می‌توانند سطح دوپامین، سروتونین یا نوراپی نفرین را در مغز افزایش دهند، به درمان افسردگی کمک می‌کنند! از این رو، شاید بتوان قویترین قرص برای افسردگی برخی افراد را از بین آن‌ها انتخاب نمود. اما در نظر داشته باشید که این داروها، تنها زمانی تجویز می‌گردند که داروهای ضد افسردگی معمولی، برای فرد اثربخشی کافی نداشته باشند.
از مهم‌ترین قرص‌های ضد افسردگی غیرمعمول، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رمرون (میرتازاپین)
- نفازودون
- ترازودون
- ویبرید (ویلازودون)
- ترینتلیکس (ورتیوکستین)
مصرف این داروها، می‌تواند عوارض جانبی مانند خشکی دهان، حالت تهوع، سرگیجه، سبکی سر، سردرد، خستگی و عصبی بودن را به همراه داشته باشد. اگر این گونه عوارض شدید شدند، حتما باید به پزشک معالج اطلاع دهید.
داروهای تعدیل‌کننده سروتونین
از آنجا که تغییر در سطح سروتونین موجود در مغز، عامل اصلی ابتلا به افسردگی به حساب می‌آید، بنابراین استفاده از داروهای تعدیل‌کننده سروتونین نیز، می‌تواند به درمان این اختلال روانی کمک نماید. نحوه عملکرد داروهای تعدیل‌کننده سروتونین، به این شکل است که آن‌ها با تغییر یک یا چند گیرنده سروتونین و مهار بازجذب سروتونین، به درمان این اختلال کمک خواهند کرد. از بین تعدیل کننده‌های سروتونین رایج، موارد زیر را می‌توان به عنوان قویترین قرص برای افسردگی نام برد:
- نفازودون
- ترازودون
- ویلازودون
- ورتوکستین
در نظر داشته باشید که مصرف این نوع داروها نیز، ممکن است عوارضی مشابه با داروهای ضد افسردگی غیر معمول در پی داشته باشند؛ بنابراین در صورت تشدید این عوارض، لازم است مراتب را با پزشک معالج در میان بگذارید.
داروهای ضد افسردگی حلقوی
گروه پنجم از داروهای ضد افسردگی، که بسته به شرایط بیمار برای او تجویز می‌گردند، داروهای ضد افسردگی حلقوی هستند، که در دو نوع خاص تولید می‌شوند؛ سه حلقه‌ای و چهار حلقه‌ای! نحوه عملکرد قویترین قرص برای افسردگی، از گروه داروهای حلقوی، پیشگیری از بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین در مغز است، که باعث بهبود خلق و خو و افزایش هوشیاری می‌گردد.medicinenet.com/what_are_the_top_5_antidepressants/article.htm
این داروها، علاوه بر تاثیر مستقیم بر سطح نوراپی نفرین و سروتونین در خون، بر چندین ماده شیمیایی دیگر موجود در مغز نیز تاثیر می‌گذارند! بنابراین، ممکن است عوارض جانبی را برای برخی بیماران افزایش دهند. از این رو، معمولا پزشکان متخصص، این گروه از داروها را در شروع درمان افسردگی تجویز نمی‌کنند. از مهم‌ترین داروهای ضد افسردگی حلقوی چهار حلقه‌ای و سه حلقه‌ای، می‌توان موارد زیر را نام برد:
داروهای ضد افسردگی چهار حلقه ای
- ماپروتیلین
- میرتازاپین
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
- آمی تریپتیلین
- دزیپرامین
- داکسپین
عوارض داروهای ضد افسردگی حلقوی
از رایج‌ترین عوارضی که ممکن است در اثر مصرف داروهای ضد افسردگی حلقوی مشاهده شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواب آلودگی
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- سرگیجه
- سطح کلسترول بالا
- دهان خشک
- یبوست
مقدار دوز مصرفی قویترین قرص برای افسردگی چقدر است؟
در صورتی که پزشک متخصص اعصاب و روان، قویترین قرص برای افسردگی را از یکی از گروه‌های SSRI یا SNRI تجویز نماید، میزان دوز شروع می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، دوز شروع سیتالوپرام به مقدار ۲۰ میلی‌گرم در روز است؛ در حالی که استیتالوپرام، ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم در روز باید مصرف شود.
داروهای زیر مجموعه SNRIها نیز بسته به نوع دارو، مقدار مصرف متفاوتی دارند. مثلا بیمار باید میلناسیپران را به مقدار ۱۲.۵ میلی‌گرم در روز، به عنوان دوز شروع مصرف کند؛ اما داروی ونلافاکسین، به مقدار ۳۷.۵ تا ۷۵ میلی‌گرم در روز لازم است.
مقدار دوز مصرفی از داروهای ضد افسردگی حلقوی در شروع درمان نیز به قرار زیر خواهد بود:
- توفرانیل (ایمی پرامین): ۷۵ تا ۱۵۰ میلی گرم در روز
- نورپرامین (دزیپرامین): ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز
- الاویل (آمی تریپتیلین): ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در روز
- پاملور (نورتریپتیلین): ۲۵ تا ۱۵۰ میلی گرم در روز
آیا مهار کننده‌های مونو آمین اکسیداز مفید هستند؟
مهار کننده‌های مونو آمین اکسیداز (MAOIs)، اولین داروهایی بودند که با هدف درمان افسردگی کشف و تجویز شدند. نحوه عملکرد این داروها، بر اساس مسدود کردن آنزیمی بود، که پیام رسان‌های شیمیایی را تجزیه می‌کند. این داروها با این روش، می‌توانند سطح سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین در مغز را افزایش دهند.
با این حال، تجربه نشان داد که این داروها می‌توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، و حتی با برخی داروها تداخل نشان دهند. به این ترتیب، داروهای مهار‌کننده مونو آمین اکسیداز، تنها زمانی تجویز می‌گردند که بیمار نسبت به درمان‌های دارویی دیگر، مقاومت داشته باشد. هر چند در این گونه موارد نیز، کمک گرفتن از روش‌های کم تهاجمی مانند درمان افسردگی با rTMS می‌تواند مفیدتر واقع گردد!
درمان افسردگی با دارو
از اولین اقداماتی است که باید زیر نظر متخصص اعصاب و روان، برداشته شود. قویترین قرص برای افسردگی، همان دارویی است که بیشترین تاثیر را بر بیمار می‌گذارد. بنابراین، نمی‌توان به طور خاص یک دارو را معرفی نمود؛ اما یک پزشک متخصص می‌تواند بهترین داروی ضدافسردگی را برای اختلال روانی شما برگزیند.
